Oom Wanja, Tsjechov

Toneelgroep De Appel, 1984. Regie: Erik Vos. Vormgeving: Niels Hamel

Naar zijn eigen zeggen schreef Tsjechov komedies. Hij noemde ze zelfs kluchten. Zijn theaterstukken tonen hoe “pogingen die mensen doen om zin aan het leven te geven” steeds opnieuw mislukken. Die pogingen zijn vaak lachwekkend en leiden tot clowneske scenes. Ons doel was daarom de voorstelling zo licht mogelijk te maken in tegenstelling met veel voorgaande producties waarin het accent gelegd werd op de tragische kant.

Ik liet een grote, volkomen witte, ruimte bouwen die iedere associatie met de Biedermeier kamers van vroeger te niet deed. Zelfs de vloer was wit en de schijnwerpers hingen duidelijk zichtbaar in die enorme ruimte die zich op het eerste gezicht meer leende voor een ballet dan een theaterproductie. Erik regisseerde dan ook zijn spelers in zorgvuldig gekozen bewegingspatronen. Met een knipoog naar die oude decors zette ik er een veelheid van stoelen in die allen met witte hoezen overtrokken waren en in diverse opstellingen het toneelbeeld beheersten.

Toch vroeg deze cleane aanpak om een aanvulling ten einde, indien nodig, wat sfeer te bewerkstelligen. Daarom besloot ik zwart witte arceringen van diep donker naar licht grijs, op de wanden aan te brengen opdat je het effect ervan naar believen, met de belichting kon doen verschijnen en verdwijnen.